کتاب المزار (شهید اول)

اَْلَمزار فی کیفیّةِ زیاراتِ النَّبیّ و الائمّة علیهم‌السلام معروف به المزار شهید اول اثر محمد بن مکی عاملی مشهور به شهید اوّل که درباره اعمال و آداب مشاهد مشرّفه معصومین نگاشته شده است. کتاب مشتمل بر دو باب است که ذیل هر باب چندین فصل آمده و یک خاتمه دارد.

درباره مؤلف

ابوعبدالله شمس الدین محمد بن مکی بن محمد شامی عاملی جزینی مشهور به شهید اول یا شیخ شهید از فقهای بزرگ و اعاظم مجتهدان شیعه در قرن هشتم هجری است. شهید اول در فقه مذاهب اهل سنت نیز متبحر بود و به کشورهای مختلف اسلامی سفر کرد و اجازاتی نیز دریافت کرد. وی صاحب کتاب فقهی اللمعة الدمشقیة است و در سال ۷۸۶ق به دست مخالفان شیعه به شهادت رسید.

محتوای اثر

کتاب مشتمل بر دو باب است که ذیل هر باب، چندین فصل و یک خاتمه آمده است.

• الباب الاول (فی الزیارات) که دارای هشت فصل و یک خاتمه است:

1. فصل اول:زیارت پیامبر اکرم(ص) و فاطمه زهرا(س) اختصاص یافته است.
2. فصل دوم: مشتمل بر زیارت ائمه بقیع(ع) است.
3. فصل سوم: زیارات امیرالمؤمنین، امام حسین، حضرت آدم و نوح(ع) را دربر دارد.
4. فصل چهارم: زیارتی دیگر از امام حسین و امام سجاد(ع) و شهداء، حضرت ابوالفضل العباس و زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه و اربعین و زیارت‌های مخصوص امام حسین(ع) نقل شده است.
5. فصل پنجم: مخصوص زیارت موسی بن جعفر(ع) است.
6. فصل ششم: به زیارت امام جواد و زیارت مخصوص کاظمین اختصاص داده شده است.
7. فصل هفتم: به زیارت امام رضا(ع)
8. فصل هشتم: به زیارت امام حسن عسکری(ع) و صاحب الزمان(عج) و نرجس خاتون مادر ایشان اختصاص یافته است.

• خاتمه باب اول هم دارای چهار فصل است:

1. فصل اول: زیارتی کوتاه که در تمام مشاهد مشرفه خوانده می‌شود اختصاص یافته است.
2. فصل دوم: زیارت سلمان فارسی،
3. فصل سوم: زیارت قبور شیعیان
4. فصل چهارم: نحوه زیارت مشاهد توسط کسی که اجیر شده، اختصاص داده شده است.

• الباب الثانی مشتمل بر هفت فصل و یک خاتمه است:

1. فصل اول: اعمال مستحبه هنگام ورود به کوفه و زیارت یونس(ع)،
2. فصل دوم: اعمال مسجد کوفه،
3. فصل سوم: فضیلت مسجد سهله و اعمال آن،
4. فصل چهارم: فضیلت مسجد صعصعه و اعمال آن،
5. فصل پنجم: فضیلت مسجد غنی و اعمال آن،
6. فصل ششم: فضیلت مسجد جعفی و اعمال آن،
7. فصل هفتم: فضیلت مسجد بنی کاهل و اعمال آن اختصاص پیدا کرده است.

• خاتمه این باب نیز دارای سه فصل است:

1. فصل اول: مخصوص زیارت مسلم بن عقیل،
2. فصل دوم: مختص زیارت هانی بن عروة است
3. فصل سوم: به زیارت مختار ثقفی اختصاص داده شده است.

چاپ

المزار چاپ‌های متعددی دارد. یکی از آنها، به سال ۱۴۱۰ق در قم با تحقیق محمدباقر ابطحی اصفهانی توسط انتشارات مدرسه امام مهدی(ع) چاپ شد.

جستارهای وابسته

• المزار الکبیر
• المزار شیخ مفید

پانویس

منابع

• شهید اول، محمد بن مکی، المزار، محقق / مصحح: موحد ابطحی اصفهانی، محمد باقر، قم، مدرسه امام مهدی علیه‌السلام، ۱۴۱۰ق.